Od lat 90. ubiegłego wieku, kiedy dużą popularność zaczęły zyskiwać diety białkowe, węglowodany zyskały reputację głównych sprawców nadwagi, a nawet rozwoju cukrzycy. Nadszedł czas, aby wyjaśnić najpopularniejsze mity o węglowodanach. Węglowodany, podobnie jak białka i tłuszcze, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. To składniki odżywcze, które dostarczają nam energii w postaci, która jest najłatwiejsza do przetworzenia przez organizm. Glukoza jest szczególnie ważna – dla utrzymania aktywności umysłowej i funkcji mózgu. Co jeszcze warto wiedzieć o węglowodanach?
Różne rodzaje węglowodanów
Właśnie dlatego, że węglowodany są głównym źródłem kalorii w diecie większości osób, często widzimy w nich głównego sprawcę zwiększania wagi. Przez wiele lat dieta niskowęglowodanowa była uważana za wiodącą dietę odchudzającą. Nie do końca jest to jednak prawdą. Najpierw trzeba zrozumieć, że węglowodany są bardzo różne. Cukry proste – monosacharydy i disacharydy – zawierają odpowiednio jedną i dwie jednostki. Mono- i disacharydy nazywane są węglowodanami prostymi. Szybko się wchłaniają i równie szybko podnoszą poziom glukozy we krwi. Mówiąc najprościej, podczas spożywania glukozy w czystej postaci organizm nie musi długo pracować nad ich przetworzeniem, dlatego mogą szybko dostać się do krwiobiegu. Dzieje się to prawie natychmiastowo. Polisacharydy to węglowodany zawierające więcej niż trzy jednostki (liczba jednostek może sięgać kilku tysięcy); nazywane są również węglowodanami złożonymi. Aby uzyskać z nich energię, organizm musi je rozbić na cukry proste. Dlatego po spożyciu takich węglowodanów glukoza stopniowo dostaje się do krwiobiegu i nie ma gwałtownego skoku poziomu cukru we krwi. Skrobia znajduje się w zbożach (chleb, mąka, makaron, ryż itp.), niektórych warzywach, zwłaszcza warzywach korzeniowych (na przykład ziemniaki, buraki, rzodkiewki, dynia, dynia), roślinach strączkowych i owocach (na przykład banany i figi). Błonnik (inaczej celuloza) znajduje się w większości nieprzetworzonych owoców i warzyw, zbożach, orzechach, nasionach i nie tylko. Błonnik nie jest wchłaniany przez ludzki organizm, ale jest niezbędny do prawidłowego trawienia.
Zdrowe węglowodany
Nie wszystkie węglowodany mogą prowadzić do niekorzystnych efektów. Złożone węglowodany mają wiele niezaprzeczalnych zalet: pomagają regulować poziom cukru we krwi, wywołują długotrwałe uczucie sytości, zapobiegać wykorzystywaniu białek jako źródła energii (są one potrzebne organizmowi do innych celów), dostarczają energię oraz zawierają błonnik, który pomaga zapobiegać zaparciom, chorobom układu krążenia i niektórym rodzajom raka. Dietę bogatą w złożone węglowodany może nam zaproponować catering dietetyczny.
